Ngày
2 tháng 7 năm 1976, Quốc hội khóa VI nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam ra
quyết định chính thức đặt tên thành phố Sài Gòn – Gia Định là Thành phố Hồ Chí
Minh. Thành
phố Hồ Chí Minh bao gồm 11 quận của đô thành Sài Gòn cũ và toàn tỉnh Gia Định. Địa
bàn Thảo Điền lúc này thuộc xã An Phú, huyện Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh. Ngày
6 tháng 1 năm 1997, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định 03/CP về chia tách
và thành lập các quận mới. Để cụ thể hóa Nghị định 03/CP cho phù hợp với tình
hình thực tế địa phương, ngày 18 tháng 3 năm 1997, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ
Chí Minh ban hành Quyết định số 1195/QĐ-UB về việc thành lập quận 2 được tách
ra từ một phần huyện Thủ Đức. Địa bàn quận 2 lúc này gồm 11 phường: Cát Lái, Thạnh Mỹ
Lợi, Bình Trưng Đông, Bình Trưng Tây, An Phú, Thảo Điền, Bình Khánh, Bình An,
An Khánh, Thủ Thiêm, An Lợi Đông. Từ đây, Phường Thảo Điền chính thức được
thành lập trên cơ sở tách một phần diện tích và nhân khẩu từ xã An Phú trực
thuộc Quận 2 – Thành phố Hồ Chí Minh. Điều kiện tự nhiên Phường Thảo Điền nằm ở
phía Bắc của quận 2 với diện tích 375,87 ha. Được hình thành trên cơ sở một
phần diện tích và nhân khẩu của xã An Phú cũ, phía Tây và phía Bắc giáp với
quận Bình Thạnh qua sông Sài Gòn, phía Nam giáp phường Bình An và An Phú, phía
Đông giáp phường An Phú. Về khí hậu, mang đặc
trưng của khí hậu vùng Nam Bộ nhiệt đới gió mùa với hai mùa mưa và mùa khô rõ
rệt. Mùa mưa bắt đầu khoảng từ tháng 5 đến tháng 10 và mùa khô từ khoảng tháng
11 đến tháng 4 năm sau. Nhiệt độ ở Thảo Điền thuộc loại cao. Đỉnh mùa nắng nóng
là 400C và thấp nhất vào khoảng 160C vào mùa mưa mát.
Trung bình nhiệt độ khoảng 270C. Địa hình và thổ nhưỡng
đặc trưng của phường là bưng thấp ven sông, được bồi đắp bởi phù sa mới nên chủ
yếu là đất đen, nền đất yếu. Độ cao so với mực nước biển từ 1 đến 3 mét nên
thường bị ngập nước khi thủy triều lên. Với vị trí địa lý thuận
lợi là một Phường nằm ở cửa ngõ phía Đông của thành phố, tiếp giáp quận 1, gần
trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh; có hệ thống giao thông đường bộ, đường thủy
được đầu tư xây dựng, mở rộng nhiều nên việc đi lại ngày càng thuận lợi hơn.
Thảo Điền hội tụ đầy đủ những điều kiện để phát triển thành một khu đô thị mới
với những tiến bộ và hiện đại phù hợp với định hướng của Phường trong tương
lai. Xã hội Tổng dân số của phường năm 1997 có 2.000 hộ với 8.896 nhân khẩu, đến tháng 12
năm 2010 tăng lên 6.476 hộ với 19.127 nhân khẩu, trong đó số nhân khẩu thường
trú là 8.551, còn lại 10.576 người là nhân dân các vùng khác đến sinh sống và
làm việc. Về
tín ngưỡng – tôn giáo, bên cạnh tín ngưỡng thờ cúng ông bà, tổ tiên, còn có các
tôn giáo khác như Phật giáo (chùa Kỳ Quang), Thiên chúa giáo, đạo Cao Đài…nhìn
chung hoạt động và sinh hoạt của các tôn giáo này diễn ra bình thường, đúng
nghi lễ thuần túy về tôn giáo. Ngoài ra trên địa bàn phường còn có cơ sở tín
ngưỡng dân gian khác như Đình thần Thảo Điền. Tuy theo nhiều tôn giáo khác nhau
nhưng đồng bào có đạo luôn giữ được tình đoàn kết, thương yêu nhau trong cộng
đồng tình làng, nghĩa xóm với tâm niệm « tốt đời đẹp đạo » và «đạo
pháo trong lòng dân tộc ». Các tôn giáo cũng có những đóng góp nhất định
trong quá trình đấu tranh cách mạng, gìn giữ hòa bình, xây dựng mối đoàn kết
giữa các tôn giáo để cùng xây dựng và phát triển quê hương Thảo Điền. Về
dân tộc, đa số là dân tộc Kinh, tiếp đến là người Khơme, người Nùng, người Hoa,
người Tày, người Chăm…tập trung chủ yếu là sinh viên trường Đại học Văn Hóa
Thành phố Hồ Chí Minh và công nhân ở các nhà trọ. Chính sự cư ngụ phong phú về
dân tộc đã hình thành nên một Thảo Điền với sự đa dạng về văn hóa lối sống, tôn
giáo, củng cố thêm tình đoàn kết giữa các dân tộc để xây dựng nên một nét đẹp
văn hóa truyền thống nơi đây. Về
văn hóa – xã hội, từ năm 1997 sau khi thành lập phường tách ra từ xã An Phú, cơ
sở giáo dục còn nhiều khó khăn thiếu thốn, trình độ dân trí còn thấp, công tác
nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho người dân gặp nhiều khó khăn, thử
thách. Toàn Phường chỉ có 1 Trường cấp 1 với 10 phòng học và 1 trường dân lập
Minh Trí dạy từ lớp 1 đến lớp 6. Đến 2013, cơ sở vật chất và trang thiết bị
trường học từng bước được bổ sung nâng cấp. Có nhiều trường học các cấp hoạt
động hiệu quả trên địa bàn phường: Trường Tiểu học Huỳnh Văn Ngỡi, các cơ sở
mầm non tư thục, trường quốc tế, trường Đại học Văn hóa thành phố Hồ Chí Minh,
trường Cao đẳng Hàng hải. Chất lượng giáo dục ngày càng được chú trọng. Tỷ lệ
huy động trẻ vào lớp 1 hàng năm đạt 100%, tốt nghiệp tiểu học đạt 100%, trung
học cơ sở đạt 97%, trung học phổ thông đạt 85%, đã thực hiện tốt công tác xóa
mù chữ đạt 99%. Từ
năm 1997, các khu phố, ấp của phường Thảo Điền đã tích cực thực hiện cuộc vận
động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, đến năm 2007
toàn Phường có 6/6 khu phố đạt tiêu chuẩn khu phố văn hóa (riêng Khu phố 3 là
khu phố điển hình đã có 14 năm liên tục đạt danh hiệu khu phố văn hóa), 56 tổ
dân phố đạt tiêu chuẩn xuất sắc, 1.554 trên tổng số 1.596 hộ gia đình văn hóa;
tăng lên 1.926 trên tổng số 1.996 hộ gia đình văn hóa năm 2013. Tháng 4 năm
2012, phường được vinh dự đón nhận danh hiệu Phường văn hóa giai đoạn 2008 –
2010. Năm 2013, Phường được Quận 2 công nhận đạt chuẩn Phường văn minh đô thị.
Các hoạt động tuyên truyền và giao lưu văn hóa văn nghệ được tổ chức thường
xuyên góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho người dân. Về kinh tế, trước đây nền
kinh tế chủ yếu là nông nghiệp trồng lúa nước và chăn nuôi gia súc, gia cầm.
Đến khoảng thập niên 90 của thế kỷ XX, một thời gian dài thực hiện công cuộc
chuyển mình theo hướng đô thị hóa đã dần thay đổi bộ mặt kinh tế của phường.
Sản xuất nông nghiệp ngày càng bị thu hẹp và hiện nay không còn tồn tại trên
địa bàn phường. Cơ cấu kinh tế của phường dần chuyển dịch theo hướng phù hợp
với quá trình đô thị hóa. Ngày nay, kinh tế của phường chủ yếu tập trung vào
các ngành nghề thương mại dịch vụ và hộ kinh doanh cá thể. Các ngành dịch vụ
trên địa bàn như tài chính, ngân hàng, vận tại, kho bãi, thông tin liên lạc,
khách sạn, nhà cho thuê…đều tăng nhanh tỷ trọng. Tốc độ tăng trưởng kinh tế
bình quân hàng năm tăng cao. Nhiều công trình đã được xây dựng và đưa vào sử
dụng: trường học, đường, điện, nước, Trung tâm y tế, Bệnh viện, trụ sở các cơ
quan nội chính và Ủy ban nhân dân Phường… Phường luôn tận dụng các tiềm lực
hiện có và tạo mọi điều kiện thuận lợi để thu hút các thành phần kinh tế đến
đầu tư, kinh doanh góp phần xây dựng và phát triển phường. Công
tác chăm sóc sức khỏe cho người dân được quan tâm thực hiện, các cơ sở y tế,
cán bộ y tế ngày càng được chú ý đầu tư về số lượng và chất lượng. Các chương
trình khám chữa bệnh miễn phí cho người nghèo, diện chính sách, tiêm phòng cho
trẻ em được duy trì thường xuyên. Công tác phòng chống dịch bệnh, vệ sinh môi
trường, vệ sinh an toàn thực phẩm được đảm bảo, đời sống người dân được chăm
sóc chu đáo.
Tất cả những điều kiện tự nhiên
và xã hội đã hình thành nên những đặc trưng của con người Thảo Điền, đó chính
là sự chăm chỉ, nhiệt tình, cần cù, sáng tạo, đoàn kết trong lao động và cuộc
sống để cùng nhau xây dựng Thảo Điền ngày càng văn minh, hiện đại.
|